ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO)  และ Alzheimer’s Disease International คาดการณ์ว่าในปี 2030 จะมีผู้ป่วยสมองเสื่อมทั่วโลกประมาณ 78 ล้านคน และจะเพิ่มเป็น 139 ล้านคนในปี 2050

ข้อมูลจากสมาคมอัลไซเมอร์แห่งสหรัฐอเมริกา (Alzheimer’s Association) ระบุว่า โรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับที่ 6 ของผู้สูงอายุอายุ 65 ปีขึ้นไป ในปี 2022 โดยมีอัตราการเสียชีวิตจากโรคนี้มากกว่าการเสียชีวิตจากมะเร็งเต้านมและมะเร็งต่อมลูกหมากรวมกัน

ในช่วงปี 2000 ถึง 2022 จำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคอัลไซเมอร์เพิ่มขึ้นกว่าเท่าตัว ในขณะที่จำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคหัวใจ ซึ่งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่ง กลับลดลง

ข้อมูลจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (CDC) แสดงให้เห็นว่า อัตราการเสียชีวิตจากโรคสมองเสื่อมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงปี 2018 ถึง 2022 โดยเฉพาะในกลุ่มผู้หญิงและผู้สูงอายุที่มีเชื้อสายยุโรป-อเมริกัน (White non-Hispanic)

จากข้อมูลเหล่านี้สามารถสรุปได้ว่า โรคสมองเสื่อม โดยเฉพาะโรคอัลไซเมอร์ มีอัตราการเสียชีวิตที่สูงกว่ามะเร็งบางชนิด และกำลังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก

ภาวะสมองเสื่อมแบ่งออกเป็น 3 ระยะ

ระยะเริ่มต้น

• การรับรู้และจดจำข้อมูลลดลง

• ซ้ำคำถามหรือเรื่องเดิมบ่อยครั้ง

• สูญเสียความสามารถในการจัดการเงิน

• ลืมตำแหน่งสิ่งของและง่ายต่อการสับสน

• อาจหลงทาง

ระยะกลาง

อาการชัดเจนขึ้น เช่น

• ลืมว่ากินอะไรในเช้า
• ลืมความทรงจำบางส่วน
• ยากต่อการเลือกชุดเสื้อผ้าที่เหมาะสม
• ลืมหมายเลขโทรศัพท์
• สับสนง่าย

ระยะปลาย

• ไม่รับรู้สิ่งแวดล้อมรอบตัว

• เดินเร่ร่อน หลงเพื่อนหรือคนในครอบครัว

• ลืมประวัติชีวิตตัวเอง

• สูญเสียการควบคุมปัสสาวะและอุจจาระ

• เปลี่ยนแปลงบุคลิกและพฤติกรรม

• ต้องการความช่วยเหลือเต็มรูปแบบในการดำเนินชีวิตประจำวัน

วิธีการดูแลผู้ป่วยในแต่ละระยะ

ระยะเริ่มต้น

• ผู้ดูแลควรใกล้ชิด พูดคุย สร้างความเชื่อใจ

• หลีกเลี่ยงการเถียงหรืออภิปรายกับผู้ป่วย

• เก็บเอกสารสำคัญไว้กับญาติ

• จัดบ้านให้เห็นสิ่งของง่าย ป้องกันพื้นลื่นในห้องน้ำ

• ควบคุมและเตือนการทานยาให้ตรงเวลา

ระยะกลาง

• เฝ้าติดตามและช่วยเหลือผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด

• เตือนความจำเรื่องกิจวัตรและเรื่องสำคัญ

• ช่วยผู้ป่วยทำกิจกรรมประจำวัน เช่น ทำอาหารหรือใส่เสื้อผ้า

• ทำป้ายหรือเขียนชื่อสิ่งของให้อ่านง่าย

• ดูแลการทานยาและตรวจสอบให้แน่ใจว่าทานเข้าไปในร่างกาย

ระยะปลาย

• ต้องดูแลตลอด 24 ชั่วโมงและมีผู้เชี่ยวชาญช่วยดูแล

• สิ่งแวดล้อมต้องปลอดภัยและเรียบง่าย ไม่มีสิ่งของมาก

• ไม่ควรปล่อยผู้ป่วยอยู่คนเดียวหรือในพื้นที่แปลก

• เก็บอุปกรณ์มีคม เช่น มีด ให้ล็อกไว้

• กำหนดเวลาอาหาร การทานยา และการทำกิจวัตร

• แนะนำให้ติดป้ายที่อยู่และเบอร์โทรญาติบนเสื้อผู้ป่วย

ข้อมูลสถิติและผลกระทบทางเศรษฐกิจ

• ทุก 3 วินาที จะมีผู้ป่วยสมองเสื่อมเกิดขึ้นหนึ่งคน

• ปี 2019 มีผู้ป่วย 55 ล้านคน

• ในสหรัฐฯ การเข้ารับการรักษาฉุกเฉินจาก SSTT สูงถึง 28% ระหว่างปี 2008–2018

• ช่วง-19 อัตราการเสียชีวิตเพิ่มขึ้น 16%

• ปี 2021 ค่าใช้จ่ายทางการแพทย์ของผู้ป่วย SSTT ประมาณ 355 พันล้านดอลลาร์

ภาวะสมองเสื่อมเป็นโรคเรื้อรังที่ค่อย ๆ แย่ลง ผู้ป่วยมักมีปัญหาด้านความจำ การทำกิจวัตรประจำวัน และเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบ การดูแลผู้ป่วยต้องปรับตามระยะของโรค รวมถึงจัดโภชนาการที่เหมาะสม เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และลดภาระของครอบครัวและสังคม