เมื่อ คลื่น ใหญ่ ผ่าน พ้น บาง คน ไม่ เลือก ยืน กลาง กระแส แต่ กลับ เดิน กลับ ไป สู่ ฝั่ง เงียบ สงบ ที่ เรียก ว่า บ้าน ใน เช้า วัน หนึ่ง ของ เดือน ธันวาคม พุทธศักราช 2557 บ้าน หลัง หนึ่ง ใน ตำบล วัด เพลง จังหวัด ราชบุรี กลับ มา มี เสียง ระฆัง เบา ๆ ลอย มา ตาม ลม กลิ่น ธูป ลอย คลุ้ง ท่าม กลาง ความ เงียบ ที่ ไม่ ได้ ว่าง เปล่า แต่ ชุ่ม ชื่น ไป ด้วย การ เริ่ม ต้น ใหม่ บ้าน เลข ที่ 149 หมู่ 6 หลัง นั้น เคย เป็น บ้าน ของ ครอบครัว ธรรมดา แต่ หลัง จาก ที่ ท่าน ผู้ หญิง ศรีรัตน์ สูดี อิฐ เดิน ออก จาก รั้ว วังหลวง ชื่อ ของ บ้าน หลัง นี้ ก็ กลาย เป็น

สถาน ที่ แห่ง ความ สน ใจ ของ ทั้ง ประเทศ เธอ กลับ บ้าน อย่าง เงียบ งัน ไม่ มี ขบวน ไม่ มี ผู้ ติด ตาม ไม่ มี แม้ กระทั่ง รอย ยิ้ม จาก สื่อ มี เพียง เสียง ธรรมจักร พระ สงฆ์ 9 รูป ที่ บิณฑบาต ทุก เช้า เป็น เวลา 9 วัน ติด ต่อ กัน ซึ่ง จัด ขึ้น โดย บิดา มารดา ของ เธอ ตาม ที่ ปรากฏ ใน ราย งาน จาก หนังสือ พิมพ์ ไทยรัฐ ไม่ มี ใคร เห็น เธอ ไม่ มี ภาพ ถ่าย ไม่ มี คำ พูด ไม่ มี การ แถลง นอก จาก คำ บอก เล่า จาก ชาว บ้าน ว่า ท่าน ผู้ หญิง อยู่ ใน บ้าน ออก มา บ้าง ใน บาง วัน แต่ เงียบ มาก ไม่ พูด อะไร เลย เธอ ไม่ ได้ ออก บวช ไม่ ได้ โกน ศีรษะ ไม่

มี ผ้า เหลือง ไม่ มี จีวร แต่ กลับ นุ่ง ขาว ห่ม ขาว ปฏิบัติ ธรรม อย่าง เงียบ ๆ วัด แจ้งเจริญ ที่ ใกล้ บ้าน ของ เธอ ได้ ยืน ยัน ชัด เจน ว่า เธอ ไม่ ได้ บวช ชี่ เป็น เพียง การ ถือ ศีล เจริญ ภาวนา ปลีก วิเวก จาก โลก ภาย นอก แล้ว เหตุ ใด ข่าว ลือ เรื่อง การ โกน ศีรษะ จึง เริ่ม ต้น ขึ้น ทำไม ผู้ คน จำนวน มาก จึง เชื่อ ว่า เธอ ถูก บังคับ ให้ โกน หัว เพื่อ ล้าง บาป หรือ ถอด จาก ฐานันดร ใน วังวน ของ ข่าว ลือ ชื่อ เสียง ไม่ ใช่ สิ่ง ที่ คุณ ครอบ ครอง ได้ ตลอด ไป แม้ คุณ จะ เคย เป็น พระ วรชายา ใน สมเด็จ พระ บรมโอรสาธิราช

แม้ คุณ จะ เคย ได้ รับ เครื่อง ราช อิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้า แม้ คุณ จะ เคย เป็น แม่ ของ รัชทายาท เมื่อ คุณ ออก จาก ระบบ ทุก อย่าง จะ ถูก กลืน หาย ไป เหมือน ภาพ สะท้อน บน ผิว น้ำ วัน นั้น เธอ ไป ทำ บัตร ประชา ชน ใหม่ ใช้ ชื่อ นาง สาว ศรีรัตน์ สุวดี ไม่ มี คำ ว่า ท่าน ผู้ หญิง อยู่ ใน เอกสาร ไม่ มี เครื่อง หมาย ของ เกียรติยศ แต่ สำหรับ คน ที่ เคย เฝ้า ติด ตาม เรื่อง ราว ของ เธอ ความ เป็น ศรีรัตน์ ไม่ เคย ถูก หลบ ไป จาก ใจ บ้าน กลาย เป็น ที่ พัก ใจ เสียง ธรรมะ กลาย เป็น เครื่อง ปลอบ ประโลม ความ เงียบ กลาย เป็น ภาษา

ของ การ เยียวยา และ บาง ที การ เงียบ อาจ เป็น การ พูด ที่ ชัด เจน ที่ สุด คน ที่ เคย ยืน อยู่ ท่าม กลาง เสียง โห่ ร้อง หาก เลือก จะ เดิน ออก มา เงียบ ๆ เขา อาจ ไม่ ได้ พ่าย แพ้ แต่ อาจ กำลัง เลือก ฟัง เสียง หัว ใจ ตัว เอง ณ จุด เริ่ม ต้น แห่ง นี้ เรื่อง ราว ของ การ โกน ผม ยัง คง เป็น คำ ถาม ที่ ไม่ มี คำ ตอบ แต่ สิ่ง ที่ ชัด เจน คือ การ กลับ บ้าน ของ เธอ ไม่ ใช่ การ หลบ หนี หาก คือ การ เดิน ทาง กลับ มา หา ตัว เอง แสง แดด ยาม เช้า ผ่าน เงา ไม้ รูป ไร้ ประตู บ้าน หลัง นั้น อย่าง อ่อน โยน เหมือน จักรวาล กำลัง กระซิบ ว่า การ

เปลี่ยน ผ่าน ที่ แท้ จริง เริ่ม ต้น จาก ภาย ใน ยุค ที่ ข้อ มูล ใหญ่ เร็ว กว่า แสง ความ จริง กลับ เดิน ช้า กว่า ข่าว ลือ เสมอ ข่าว ลือ เรื่อง การ โกน ศีรษะ ของ ท่าน ผู้ หญิง ศรีรัตน์ เริ่ม แพร่ สะพัด ใน ช่วง ปลาย ปี 2557 บาง คน บอก ว่า เธอ ถูก บังคับ ให้ โกน หัว บาง คน กล่าว ว่า เธอ สมัคร ใจ บาง คน อ้าง ว่า เห็น เธอ ใน สภาพ หัว โล้น และ บาง คน ก็ ไม่ รู้ ว่า เรื่อง ทั้ง หมด เริ่ม ต้น จาก ไหน ใน โลก ที่ ภาพ ถ่าย ไม่ เคย ปรากฏ เสียง ยืน ยัน ไม่ มี หลัก ฐาน ข่าว ลือ กลับ เติบ โต เร็ว กว่า เหตุ ผล ศูนย์ กลาง ของ

ความ สับสน คือ การ ที่ ไม่ มี ภาพ ไม่ มี คำ แถลง บวก กับ บรรยากาศ ทาง การ เมือง ใน ช่วง นั้น ที่ อ่อน ไหว และ ซับ ซ้อน เมื่อ มี การ จับ กุม กลุ่ม คน ใกล้ ชิด เธอ ใน ข้อ หา หมิ่น พระ บรมเดชานุภาพ มาตรา 112 และ เมื่อ เธอ ถูก ปลด จาก ฐานันดร จึง ไม่ ยาก เลย ที่ จินตนาการ ของ ประชา ชน จะ เติม เต็ม ช่อง ว่าง ที่ ข้อ มูล เว้น ไว้ แต่ ข้อ เท็จ จริง อยู่ ตรง ไหน หนังสือ พิมพ์ ไทยรัฐ ราย งาน อย่าง ชัด เจน ใน บท ความ วัน ที่ 14 ธันวาคม 2557 ว่า ท่าน ผู้ หญิง ศรีรัตน์ ไม่ ได้ โกน หัว ไม่ ได้ บวช ชี่ เธอ เพียง แต่ นุ่ง ขาว ห่ม ขาว อยู่ ใน

บ้าน และ ปฏิบัติ ธรรม ด้วย ความ สงบ เรียบ ง่าย เจ้า อาวาส วัด แจ้งเจริญ วัด ใกล้ บ้าน เธอ ยัง ยืน ยัน เสียง หนัก แน่น ว่า ไม่ มี การ โกน ศีรษะ ไม่ มี การ บวช มี เพียง การ ถือ สิ ศีล ภาวนา เพื่อ ความ สงบ ของ จิต ใจ เท่า นั้น คำ ยืน ยัน นี้ กลับ ถูก มอง ข้าม เพราะ ไม่ สะเทือน ใจ พอ ไม่ ดราม่า พอ และ ไม่ เร้า อารมณ์ พอ สำหรับ โลก ออนไลน์ แล้ว ทำไม จึง ยัง มี ข่าว ลือ เพราะ ความ จริง มัก แพ้ ให้ กับ เรื่อง เล่า ที่ เร้า อารมณ์ เพราะ ผู้ คน บาง ส่วน ไม่ ต้องการ คำ ตอบ แต่ ต้องการ อารมณ์ ร่วม ต้องการ คน ผิด หรือ ต้องการ ตำนาน

ใหม่ ใน โลก ที่ ไม่ มี ภาพ สิ่ง ที่ เหลือ อยู่ คือ จินตนาการ และ จินตนาการ อาจ ทรมาน ยิ่ง กว่า ความ จริง วัตถุประสงค์ เบื้อง หลัง ข่าว ลือ อาจ มี หลาย ประการ เพื่อ ดึง อารมณ์ สาธารณะ ให้ หัน เหตุ ความ สน ใจ เพื่อ สร้าง ภาพ ความ น่า เศร้า เจ็บ ปวด หรือ สำนึก ผิด หรือ เพื่อ ลง โทษ ใคร บาง คน ที่ เคย อยู่ ใน ตำแหน่ง สูง ส่ง ไม่ ว่า จุด เริ่ม ต้น คือ อะไร ผล ลัพธ์ คือ เธอ กลาย เป็น สัญลักษณ์ ของ ความ คลุม เครือ หญิง ผู้ ที่ เรา รู้ จัก แต่ ไม่ รู้ จัก ผู้ ที่ เรา เคย เห็น แต่ ไม่ มี ใคร รู้ ว่า เธอ เป็น ใคร จริง ๆ ไม่ มี อะไร

ทรมาน ไป กว่า การ ถูก เข้า ใจ ผิด ใน ความ เงียบ และ ใน เงียบ สงบ ที่ บ้าน วัด เพลง ผู้ หญิง คน หนึ่ง เลือก จะ ไม่ แก้ ต่าง ไม่ ออก มา โต้ เถียง ไม่ พยายาม สร้าง ภาพ เธอ เพียง แค่ นั่ง ลง และ นิ่ง เงียบ เพื่อ ปล่อย ให้ โลก พูด ไป ตาม ที่ โลก ต้องการ จบ บท ที่ 2 ด้วย คำ ถาม หาก เธอ ไม่ ได้ โกน หัว จริง เหตุ ใด ภาพ นั้น จึง ยัง คง อยู่ ใน ใจ ผู้ คน บาง ที เพราะ ภาพ ใน ใจ อาจ มี พลัง มาก กว่า ภาพ ถ่าย ใด ๆ เส้น ผม ไม่ ใช่ แค่ เส้น ใย จาก หนัง ศีรษะ แต่ มัน คือ ประวัติศาสตร์ ส่วน ตัว ที่ ยาว นาน ที่ สุด ใน ร่าง กาย มนุษย์ ใน สังคม ไทย

โดย เฉพาะ ใน โครง สร้าง ที่ ยึด โยง กับ ศักดิ์ ศรี และ ลำดับ ชั้น เส้น ผม ไม่ ใช่ แค่ เครื่อง ประดับ ร่าง กาย แต่ มัน คือ เครื่อง หมาย แห่ง เพศ ชาติ ศรัทธา และ บาง ครั้ง คือ การ ลง โทษ ใน พุทธศาสนา การ โกน ผม คือ การ สลโลกี สัญลักษณ์ แห่ง การ ทิ้ง ตัว ตน คือ ก้าว แรก สู่ ความ ว่าง เปล่า ผม ที่ ถูก โกน เหมือน สละ อัตตา คือ จุด เริ่ม ต้น ของ การ ปฏิเสธ ความ ยึด มั่น ใน โลก ใน อีก มุม ใน ประเพณี ไทย โบราณ การ โกน หัว หญิง มัก เกี่ยว ข้อง กับ การ ลง โทษ หญิง ที่ ถูก กล่าว หา ว่า ทำ ผิด ศีลธรรม หรือ ไม่ เหมาะ สม มัก ถูก

ประนาม ด้วย การ โกน ศีรษะ ลง ตลาด ให้ ชาว บ้าน เยาะ เย้ย ใน อดีต การ ที่ ผู้ หญิง ต้อง โกน ผม ไม่ ได้ แค่ ทำ ให้ เธอ หมด ผล แต่ มัน ทำ ให้ เธอ หมด หน้า หมด เกียรติ และ หมด ศักดิ์ ศรี ใน วัฒนธรรม ไทย ร่วม สมัย ผม ยัง คง เป็น เส้น แบ่ง ระหว่าง ภาย นอก ที่ เรา อยาก ให้ คน เห็น และ ภาย ใน ที่ เรา เก็บ ไว้ เงียบ ๆ นั่น จึง ทำ ให้ ข่าว ลือ เรื่อง ศรีรัตน์ ถูก โกน หัว กลาย เป็น ข่าว ที่ แรง และ ลึก จน ไม่ ใช่ แค่ คำ ถาม ว่า จริง ไหม แต่ กลาย เป็น ถ้า ใช่ แล้ว หมาย ความ ว่า อย่าง ไร ผู้ หญิง ที่ เคย เป็น ราชินี มี ใน หัว ใจ ของ ใคร หลาย คน

เมื่อ ข่าว ลือ ว่า เธอ ไม่ มี ผม จึง ไม่ ใช่ แค่ เรื่อง รูป ลักษณ์ แต่ มัน คือ คำ ถาม ว่า เธอ หมด เกียรติ แล้ว หรือ ยัง ใน เชิง จิตวิทยา ผม เปรียบ เหมือน ราก การ โกน ผม จึง เป็น เหมือน การ ถอน ราก ของ ตัว ตน ใน วัฒนธรรม ที่ เคร่ง ครัด กับ ศีลธรรม ข่าว ลือ เรื่อง นี้ จึง ตี ความ ได้ หลาก หลาย เธอ สำนึก ผิด เธอ ถูก ลง โทษ หรือ เธอ เลือก ปล่อย วาง ทุก แต่ ใน ขณะ ที่ เสียง รอบ ข้าง ตี ความ ไป ไกล คำ ยืน ยัน จาก เจ้า อาวาส วัด ใกล้ บ้าน กลับ บอก เพียง ว่า เธอ ปฏิบัติ ธรรม อยู่ ใน บ้าน ไม่ ได้ โกน ศีรษะ ไม่ ได้ บวช แค่ นั้น เรียบ ง่าย แต่ โลก ไม่

ต้องการ ความ เรียบ ง่าย โลก ต้องการ ดราม่า ต้องการ ภาพ ต้องการ พิธีกรรม ที่ ฟัง แล้ว สะเทือน ใจ ใน สังคม ที่ เชื่อ ว่า ผู้ หญิง ดี ต้อง มี มงกุฎ เป็น ผม การ ไม่ มี ผม จึง ถูก มอง ว่า เป็น การ ยอม จำนวน และ เพราะ แบบ แผน นี้ ฝัง ราก ใน จิต ใต้ สำนึก การ ตี ความ จึง กลาย เป็น คำ พิพากษา โดย ไม่ ตั้ง ใจ บาง ที คำ ถาม ที่ เรา ควร ถาม ไม่ ใช่ เธอ โกน หัว จริง หรือ เปล่า แต่ คือ ทำไม เรา ถึง สน ใจ เส้น ผม ของ เธอ มาก กว่า เสียง หัว ใจ ของ เธอ แสง แดด ยาม สาย ส่อง ผ่าน หน้าต่าง บ้าน หลัง เก่า สะท้อน ผม ของ หญิง ไหว กลาง คน ที่ ยัง คง อยู่ ใน ความ เงียบ

ผม ที่ ยัง อยู่ แต่ ความ เงียบ กลับ ดัง พอ จะ เปลี่ยน ทั้ง ประเทศ ให้ ตั้ง คำ ถาม ชน เพราะ โกน ผม แต่ เพราะ โลก ทั้ง ใบ หัน หลัง ให้ เธอ ใน พริบ ตา ศักดิ์ ศรี ที่ หล่น หาย เมื่อ เธอ สูญ เสีย ฐานันดอนศักดิ์ สูญ เสีย สิทธิ์ ใน ราชสำนัก สูญ เสีย ตำแหน่ง และ ที่ เจ็บ ยิ่ง กว่า นั้น เธอ สูญ เสีย โอกาส ได้ อยู่ กับ เจ้า ชาย ทีปังกร บุตร ชาย ของ เธอ บาง การ จัก กล่า ไม่ ได้ ใช้ คำ พูด แต่ ใช้ กฎ ระเบียบ เป็น เครื่อง มือ ชื่อ ของ เธอ ถูก ลบ ออก จาก ตำรา จาก พระ วรชายา กลาย เป็น นาง สาว ศรีรัตน์ จาก ผู้ หญิง ที่ ประชา ชน เคย เฝ้า มอง ด้วย ความ ชื่น ชม กลาย

เป็น ผู้ หญิง ที่ ค้น พูด ถึง ด้วย เสียง กระซิบ และ แม้ เธอ จะ ไม่ ได้ ออก มา ยืน ยัน หรือ ปฏิเสธ ข่าว ลือ แต่ โลก ก็ สรุป แทน เธอ แล้ว ว่า เธอ ผิด ข้า ตอบ แทน ที่ แรก ด้วย อิสรภาพ หลัง จาก สลฐานันดศักดิ์ อย่าง เป็น ทาง การ ศรีรัตน์ ได้ รับ เงิน ชด เชย จาก สำนัก ทรัพย์ สิน ส่วน พระ มหากษัตริย์ เป็น จำนวน กว่า 200 ล้าน บาท เพื่อ เป็น การ แยก ออก จาก ระบบ อย่าง ถาวร โดย ไม่ มี ข้อ ผูก พัน ใด ๆ ต่อ ราชสำนัก อีก ต่อ ไป เงิน จำนวน นี้ อาจ ดู เหมือน มาก สำหรับ คน นอก แต่ มัน ไม่ อาจ แลก กับ สิ่ง ที่ เธอ เสีย ไป

ศักดิ์ ศรี ความ สัมพันธ์ กับ บุตร และ ชีวิต ที่ เคย มี ใน วัง หลวง บาง ครั้ง อิสรภาพ ก็ มี ราคา แพง กว่า ที่ คน คิด และ บาง เส้น ทาง ก็ ไม่ มี การ คืน เงิน เปลี่ยน ใจ ครอบครัว กลัว ที่ ถูก กัก ขัง พ่อ แม่ พี่ น้อง หลาย คน ถูก ดำเนิน คดี ด้วย ข้อ หา หมิ่น พระ บรมเดชานุภาพ มาตรา 12 รับ โทษ จำ คุก หลาย ปี เหตุ ผล เพราะ พวก เขา เกี่ยว ข้อง กับ เธอ ใน บาง ระบบ ความ ใกล้ ชิด กลาย เป็น อาชญากรรม ข่าว ลือ เรื่อง การ โกน หัว จึง เป็น เพียง แค่ เศษ เสี้ยว ของ แรง สั่น สะเทือน ที่ พัด ผ่าน ชีวิต เธอ ราชสำนัก เอง ก็ ไม่ ได้ ไร้ รอย ร้าว ข่าว ลือ คือ

นี้ แม้ ไม่ มี การ ยืน ยัน แต่ ก็ สร้าง ภาพ ลักษณ์ ใหม่ ให้ กับ ราชวงศ์ ใน สาย ตา สาธารณชน มี ผู้ คน ตั้ง คำ ถาม มี เสียง กระซิบ ของ การ เปรียบ เทียบ มี ความ ระแวง ที่ เริ่ม ก่อ ตัว ใน ระดับ ลึก แม้ ภาพ ภาย นอก จะ ยัง เงียบ แต่ เงียบ ไม่ ได้ แปล ว่า ไม่ สั่น ไหว และ สำหรับ เธอ ศีรัตน์ สุวดี แม้ จะ ไม่ มี ใคร กล่าว โทษ เธอ โดย ตรง แต่ ก็ ไม่ มี ใคร ยื่น มือ ไป แตะ เบา แตะ เบา ที่ บาก ของ เธอ เช่น กัน เธอ จึง เลือก เงียบ เลือก อยู่ กับ แม่ พ่อ ใน บ้าน ที่ อบ อุ่น เลือก เสียง พระ แทน เสียง ผู้ คน เลือก แสง เทียน แทน

แสง กล้อง เมื่อ เรา ไม่ เหลือ อะไร สิ่ง เดียว ที่ เรา ควบ คุม ได้ คือ การ ไม่ ตอบ โต้ ด้วย ความ เกลียด ชัง และ เมื่อ เวลา ผ่าน ไป โลก อาจ ลืม ว่า เธอ เคย มี ผม หรือ ไม่ แต่ โลก จะ จำ ได้ ว่า เธอ เคย มี หัว ใจ หัว ใจ ที่ เคย ยืน อยู่ ใน วัง และ วัน นี้ ยัง คง ยืน อยู่ ใน ศรัทธา บาง คน เดิน ออก จาก วัง หลวง แต่ ความ สง่า งาม ของ เขา ไม่ เคย ออก จาก ใจ ประชา ชน เรื่อง ราว ของ ท่าน ผู้ หญิง ศรีรัตน์ ไม่ ใช่ แค่ เรื่อง ส่วน ตัว แต่ คือ กระจก บาน หนึ่ง ที่ สะท้อน ความ เปราะ บาง ศักดิ์ ศรี และ พลัง ของ ความ เงียบ ขาว ลือ เรื่อง โกน หัว ไม่

ได้ สำคัญ เพราะ มัน จริง หรือ ไม่ แต่ มัน สำคัญ เพราะ มัน เปิด คำ ถาม ว่า ทำไม เรา ถึง ให้ ความ หมาย กับ การ โกน ผม มาก กว่า เสียง ของ ตัว บุคคล มัน เผย ให้ เห็น ระบบ ความ คิด ของ สังคม ที่ ตัด สิน ผู้ หญิง จาก รูป ลักษณ์ ตัด สิน อดีต จาก ภาพ เงา และ ตัด สิน ความ เงียบ ว่า เป็น ความ ผิด ศรีรัตน์ ไม่ ได้ ออก มา อธิบาย เพราะ บาง ที การ ไม่ อธิบาย อาจ เป็น การ เคารพ ตัว เอง ใน ระดับ สูง สุด เธอ เลือก ที่ จะ ไม่ แสดง ตน เลือก ที่ จะ ไม่ ใช้ ชื่อ เสียง ต่อ รอง เลือก จะ ปลีก วิเวก และ เฝ้า มอง โลก ผ่าน หน้าต่าง ของ บ้าน ที่

เรียก ว่า ความ สงบ สำหรับ ราชวงศ์ ไทย เหตุ การณ์ นี้ อาจ เป็น จุด เปลี่ยน ลึก ๆ ที่ ไม่ มี ใคร กล้า พูด สังคม เริ่ม ตั้ง คำ ถาม ประชา ชน เริ่ม สงสัย แม้ ระบบ จะ ยัง คง เหมือน เดิม แต่ สาย ตา ของ คน ดู เปลี่ยน ไป แล้ว อำนาจ ที่ แท้ ไม่ ได้ อยู่ ใน มื้อ ผู้ คน ที่ พูด ดัง แต่ อยู่ ใน ความ ไว้ วาง ใจ ของ ผู้ คน ที่ ฟัง เงียบ ๆ บท เรียน จาก เธอ คือ บท เรียน แห่ง ความ อ่อน โยน ผู้ หญิง คน หนึ่ง ที่ เคย อยู่ ใน ตำแหน่ง สูง สุด เมื่อ ไม่ มี ตำแหน่ง เธอ ก็ ยัง คง มี ศักดิ์ ศรี ไม่ ใช่ เพราะ ชื่อ ไม่ ใช่ เพราะ ทรัพย์ แต่ เพราะ ความ เงียบ ของ เธอ มี เสียง ใน

ใจ คน สุด ท้าย แล้ว ประวัติศาสตร์ อาจ ไม่ ได้ จารึก ว่า เธอ เคย โกน หัว หรือ ไม่ แต่ ประวัติศาสตร์ จะ จด จำ ว่า เธอ เคย รัก ร้อง ไห้ เสีย สละ และ ยัง ยิ้ม ได้ แม้ ทุก อย่าง จะ ไม่ เหมือน เดิม อีก ต่อ ไป และ หาก คุณ ฟัง มา ถึง ตรง นี้ คำ ถาม สุด ท้าย ที่ เรา อยาก ให้ คุณ คิด คือ ถ้า เป็น คุณ คุณ จะ เลือก รักษา ภาพ ลักษณ์ หรือ รักษา หัว ใจ ตัว